"Respect voor vrouwen komt uit de joods-christelijke traditie, dat is al duizenden jaren zo."

Sybrand van Haersma Buma over Cultuur en identiteit tijdens het evenement Carrédebat op 5 maart 2017

Deze stelling is door 2 leden gecheckt en gemiddeld beoordeeld als Grotendeels onwaar

De uitspraak werd door Buma (CDA) gedaan tijdens het Carré-debat.

Deze stelling is geplaatst door Jona Lendering

Gecheckt door

We zullen het niet hebben over Buma’s “duizenden jaren” ter typering van het christendom, dat nog geen twee millennia heeft volgemaakt. Buma weet beter, u weet beter, en het is een beetje flauw daarop af te rekenen.

Een interessantere vraag is wat Buma verstaat onder respect. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen, zoals in behoudende islamitische landen gebeurt, dat het mannelijk respect voor vrouwen zó groot is dat echte heren vrouwen niet in verlegenheid zullen brengen door ze een hand te geven en dat ze vrouwen willen beschermen tegen mannelijke wellustige blikken door vrouwen gesluierd over straat te laten gaan.

De meeste Nederlanders zullen dat anders zien. De afgelopen eeuw is het respect voor vrouwen tot uiting gebracht door allerlei vormen van discriminatie te beëindigen en vrouwen gelijke rechten te geven, met het kiesrecht als meest in het oog springende voorbeeld.

Jezus

Heeft de christelijke traditie hierbij een rol gespeeld? Het is waar dat Jezus van Nazaret af en toe feministische trekjes lijkt te hebben gehad. Het echtscheidingsverbod is goed gedocumenteerd en zou bedoeld kunnen zijn geweest om, in een wereld waarin een “verstoten” echtgenote weinig perspectieven had, vrouwen enige garanties te bieden.

Opmerkelijk is bovendien dat Jezus vrouwelijke leerlingen had (van Tabita wordt dat in Handelingen 9.36 expliciet vermeld) en dat de vroege kerk tenminste één vrouwelijke apostel kende, Junia (Romeinen 16.7). De groep die bekendstond als “de twaalf” (en die vaak wordt verward met de leerlingen en/of apostelen) bestond wel geheel uit mannen.

De kerk

Als hier al een feministische dimensie was, is dat niet zo gebleven. De apostel Paulus meent dat christelijke vrouwen beter kunnen zwijgen tijdens christelijke bijeenkomsten. In zijn Eerste Brief aan de Korintiërs schrijft Paulus dat, Christus het hoofd is van een man, zoals een man het hoofd is van een vrouw en God het hoofd van Christus (1 Korintiërs 11.3).

Nu was Paulus maar één stem onder vele. De christelijke kerk die rond het jaar 110 werd vervolgd door de Romeinse gouverneur Plinius kende diakenessen. Uit de martelarenakten blijkt dat vrouwen in moed en Bijbelkennis niet onderdeden voor mannelijke gelovigen. Toch is niet vol te houden dat het christendom in de komende eeuwen vrouwen heeft behandeld als volwaardig, anders zouden religieuze als het priesterschap wel zijn opengesteld.

Conclusie

Zoveel hoofden, zoveel zinnen: het christendom heeft soms een feministisch en soms een antifeministisch gezicht. We beoordelen Buma’s bewering als half waar.

Deze factcheck is geplaatst op 5 maart 2017

Reacties op deze controle

Petra Kramer schreef op 6 maart 2017 om 02:04:

Blablabla! Feit: vrouwen kregen twee jaar later stemrecht dan mannen. Feit: gehuwde vrouwen werden tot 1956 wilsonbekwaam geacht. Feit: abortus is pas in 1984 gelegaliseerd. \r\n\r\nBovenstaande "factcheck" is theoretisch gelul.
Petra Kramer schreef op 6 maart 2017 om 02:15:

Het is niet flauw om Buma uit te lachen om zijn bewering dat Nederland al duizenden jaren bestaat. Het doet pijn dat jij dat verdedigt. Tot 1985 heeft de politie met hetzelfde sadistische genoegen jacht gemaakt op transseksuelen dan dat ze nu op een plantje doen. \r\n\r\nJe conclusie is te absurd voor woorden. Fucking cishet mannen, niks heb je er aan en allemaal roepen ze hoe geweldig ze voor je zijn.
Wilco Bos schreef op 6 maart 2017 om 10:29:

Hier moet je echt onwaar van maken. Religie wordt eerder gebruikt voor het achterstellen van vrouwen. Kijk maar even op de biblebelt. En als je dan toch uit de bijbel citeert: neem dan even mee dat vrouwen gestenigd werden bij overspel en mannen vrijuit gaan.
Misha Melita schreef op 6 maart 2017 om 10:57:

Dit lijkt me een vrij absurde conclusie, het feminisme van Jezus erbij halen lijkt me ook overbodig. Er zijn volgens mij genoeg aanwijzingen dat het de afgelopen duizenden jaren de vrouw achtergesteld was op de man, onder onze door Buma zo gevierde joods-christelijke traditie. Helemaal eens met Petra Kramer: de stelling is onwaar.
1. Joost Berculo schreef op 6 maart 2017 om 12:04:
  
  Jona gaat volgens mij in op je argument.
2. Misha Melita schreef op 6 maart 2017 om 12:20:
  
  Klopt, maar hij komt tot een andere conclusie.
3. Joost Berculo schreef op 6 maart 2017 om 12:25:
  
  Ik denk dat, gezien de context waarop hij checkt, het een prima oordeel is. Maar volgens mij had je met dezelfde informatie met recht alle oordelen kunnen geven. Het hangt hier nogal af van de insteek en je kan het een geschiedkundige niet aanrekenen dat hij deze invalshoek kiest.
4. Misha Melita schreef op 6 maart 2017 om 12:52:
  
  De stelling mist juist context, waarom zei Buma dit? Volgens mij deed hij deze uitspraak om aan te geven dat het prima gaat met de positie van de vrouw en dat de Islam een grotere bedreiging is dan het Christendom maar ik kan het fragment niet meer terugvinden. Daarover gaat de check helemaal niet. \r\n\r\nEr is niets mis met een historische visie, en zeker interessant maar deze check suggereert dat respect voor vrouwen komt door de joods-christelijke traditie, terwijl het eerder ondanks is. Welke invloed religie heeft, en wat maatschappij is, is lastig te onderscheiden. Oncheckbaar kan ik ook inkomen.
Jona Lendering schreef op 6 maart 2017 om 11:37:

Laat ik eens reageren op het bovenstaande.\r\n\r\nAls Buma een opmerking maakt over een traditie die "al duizenden jaren" bestaat, beschouwt hij de lange duur dus als relevant. Het maakt het argument (in zijn ogen) extra gewichtig. Het is, met andere woorden, een historisch argument en dat betekent dat een blik op het verleden relevant is. Het is dus geen "theoretisch gelul".\r\n\r\nEen tweede punt: welke cultuur je ook hebt, vrouwen hebben het er minder dan mannen. Dat betekent dat de vraag is: zijn in Nederland vrouwen achtergesteld gebleven dankzij of ondanks het christendom? Je kunt allerlei punten noemen waarop nog altijd worden achtergesteld, maar Buma zal moeten bewijzen dat het christendom daarvoor niet verantwoordelijk is en iemand die het christendom liever ziet gaan dan komen, zal moeten bewijzen dat het daar wél verantwoordelijk voor is. Het opsommen van concrete vormen van achterstelling is feitelijk juist maar onvoldoende argument. Het is een ignoratio elenchi.\r\n\r\nReligie bepaalt de samenleving net zo hard als ze erdoor wordt gevormd. Het christendom is daarop geen uitzondering. Je kunt, met wat handig selecteren, een christendom presenteren dat vrouwvriendelijk is en een christendom dat antifeministisch is. \r\n\r\nBeide zijn waar, beide zijn onwaar. Vandaar het oordeel: half waar.\r\n\r\nTot slot: of je iets hebt aan cishet-mannen weet ik niet. Ik weet wel dat argumenta ad hominem de discussie niet verder brengen.
1. Joost Berculo schreef op 6 maart 2017 om 12:17:
  
  Volgens mij zijn er hier meerdere checks mogelijk. Jij kiest de route van het vroege christendom, omdat dat nog niet "vervuild" was doordat de "samenleving de religie heeft bepaald". Met dat in de hand kan je zeggen dat de achterstelling van de vrouw niet door het christendom komt, omdat het geloof voor die tijd redelijk progressief was richting vrouwen.\r\n\r\nAlleen, zoals je zelf ook al aangeeft is "het christendom" niet zo eng bepaald, en dat geef je zelf ook aan. Er is een wisselwerking tussen samenleving en geloof, waardoor het onmogelijk wordt te bepalen wat er nou uit het geloof komt of wat er uit de samenleving komt en is verwerkt in het geloof. \r\n\r\nAls je die kanttekening niet had gemaakt had je deze stelling als "waar" kunnen beoordelen. \r\n\r\nHet had ook "onwaar" kunnen zijn, omdat Buma het duidelijk heeft over een periode van duizenden jaren. Alleen de beginperiode is niet voldoende om de de stelling "waar" te kunnen noemen. Het grootste deel van die periode had het christendom nou niet bepaald een positieve invloed.\r\n\r\nHalf waar is ook een prima oordeel, alleen het suggereert een gelijkwaardigheid die die er niet per se hoeft te zijn.\r\n\r\nOncheckbaar had ook nog gekunt, gezien de onmogelijkheid om geloof en maatschappij uit elkaar te houden.\r\n\r\nFactchecken is een leuke bezigheid.

S. Gosens

Onwaar Bekijk check

Zelf deze stelling checken